In werkpakket 2D wordt onderzocht hoe samenlezen – het gezamenlijk lezen van korte, literaire teksten met de hulp van een leesbegeleider– in het in het praktijkonderwijs en (voortgezet) middelbaar beroepsonderwijs geïntegreerd kan worden.
Lees verder
Samenlezen is een leesmethode die is ontwikkeld door de Britse organisatie The Reader, als een laagdrempelige manier om in contact te komen met literatuur. Een van de uitgangspunten van de methode is dat het lezen van literatuur positieve effecten kan hebben op het persoonlijk welzijn. Bij het samenlezen hoeven deelnemers niets voor te bereiden, en zij kunnen de tekst zowel van papier lezen als ernaar luisteren. Daarna volgt een open gesprek over de gelezen teksten. Uit bestaand onderzoek naar samenleesgroepen blijkt dat deelnemers positieve ontwikkelingen ervaren op persoonlijk en sociaal gebied. Het samenlezen nodigt daarnaast uit om met elkaar in gesprek te gaan en gezamenlijk tot diepere interpretatie en momenten van betekenisgeving te komen. Samenlezen verkent zowel literatuur- als burgerschapsdoelen, en lijkt daarmee relevant te zijn voor het onderwijs. Verder stelt deze methode de persoonlijke en sociale ervaring van lezen centraal, wat de leeshouding van leerlingen en studenten mogelijk positief beïnvloedt. In werkpakket 2D wordt middels een exploratief onderzoek gekeken welke voorwaarden er nodig zijn om samenleesgroepen in het onderwijs te integreren, en hoe de eigenschappen van deze leesmethode kunnen leiden tot momenten van cognitieve, sociale en affectieve betrokkenheid. Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met de maatschappelijke partnerorganisatie De Culturele Apotheek.
Team
Dr. Agnes Andeweg is universitair hoofddocent literatuurwetenschap bij University College Utrecht. Zij is gespecialiseerd in moderne Nederlandse letterkunde, de gothic novel (1800-heden) en Nederlandse cultuurgeschiedenis en culturele herinnering, met een focus op gender, seksualiteit, koloniaal verleden en nationale identiteit. Ze is geïnteresseerd in de manier waarop literatuur individuele en collectieve identiteiten helpt vormgeven. Ze is als onderzoeker en promotiebegeleider betrokken bij het project LeesEvolutie.
Prof.dr. Yra van Dijk is modern letterkundige en onderzoeker bij de faculteit Educatie van de Hogeschool Leiden. Ze begeleidt promovendi, doceert aan universiteit en hogeschool, doet onderzoek naar fictie, geletterdheid en burgerschap in het onderwijs, denkt als voorzitter van de Raad voor de Neerlandistiek mee over het vak, als toezichthouder mee over kwaliteit en taal in de Kinderopvang, over het Literatuurmuseum en de Nederlandse Boekengids, als lid van fixdit.nu over diversiteit in het literaire veld.
Prof. dr. Els Stronks is hoogleraar Vroegmoderne Nederlandse letterkunde bij het departement Talen, Literatuur en Communicatie van de Universiteit Utrecht. Stronks’ onderwijs en onderzoek concentreert zich op lees- en schrijfonderwijs en op digitale analyse van vroegmoderne teksten. Het onderzoek naar lees- en schrijfonderwijs mondde onder andere uit in LitLab.nl (digitaal laboratorium voor literatuuronderzoek), SchrijfLab.nl (experimenteel schrijfonderwijs, ontwikkeld met Micha Hamel) en Taalbaas (online masterklassen van Zaiïre Krieger, Marieke Lucas Rijneveld, Daniël Kolf en Khalid Kasem), bestemd voor het voortgezet onderwijs.
Laurie Bastemeijer is promovendus bij de Universiteit Utrecht. Haar Masterscriptie over de mogelijke effecten van audioboekgebruik op het vmbo won de Victorine van Schaick-scriptieprijs. In haar voormalige rol als onderzoeksstagiair bij Hogeschool KPZ werkte ze mee aan twee publicaties over vakoverstijgend leesonderwijs op de basisschool.